Zastanawiasz się jak psylocybina różni się od innych psychodelików, takich jak LSD czy DMT? Czy mechanizm ich działania i intensywność doznań jest podobna?

W artykule przyjrzymy się bliżej psylocybinie oraz innym substancjom psychodelicznym, analizując ich działanie na nasz mózg, doznania, które wywołują, a także możliwości wykorzystania ich w medycynie. Czy mogą stać się przełomem w terapii? Sprawdźmy to wspólnie.

Czym są substancje psychodeliczne?

Substancje psychodeliczne to związki chemiczne, które wpływają na nasze postrzeganie świata, nastrój i sposób myślenia. Ich działanie wynika z interakcji z receptorami w mózgu, co prowadzi do zmian emocjonalnych oraz w percepcji rzeczywistości.

Wśród najczęściej spotykanych wymienia się:

  • Psylocybinę
  • LSD
  • DMT
  • Meskalinę
  • Ibogainę


Naukowcy badają potencjalne zastosowanie terapeutyczne psychodelików w leczeniu zaburzeń psychicznych.

Psychodeliki mogą wywoływać intensywne przeżycia emocjonalne i wizualne. Zmieniają one głównie poziom serotoniny w mózgu. Badania sugerują, że mogą wspierać terapię depresji, lęków czy zespołu stresu pourazowego (PTSD).

Od tysięcy lat wykorzystywane są w różnych kulturach zarówno do celów rekreacyjnych, jak i leczniczych.

Chociaż stosowanie tych substancji wywołuje kontrowersje, rośnie zainteresowanie naukowe ich kontrolowanym użyciem. Istotne jest jednak pamiętanie o tym, że efekty zależą od dawki oraz kontekstu ich zastosowania.

Psylocybina jako substancja psychodeliczna

Zacznijmy od psylocybiny. Jest to naturalny związek występujący w grzybach halucynogennych, znanych także jako grzyby psylocybinowe.


Po spożyciu przekształca się w psylocynę, która oddziałuje przede wszystkim na receptory serotoninowe, a szczególnie na 5-HT2A w mózgu. To prowadzi do zmian w funkcjonowaniu neuronów, co skutkuje zmienionym stanem świadomości i percepcji.

Osoby, które ją stosują mogą mieć halucynacje, odczuwać intensywne emocje, czy nawet mieć doświadczenia mistyczne.

Jak działa psylocybina?

  • Działanie psychodeliczne zaczyna się około 40 minut po zażyciu
  • Trwa od 4 do 6 godzin
  • Wprowadza zmiany w postrzeganiu czasu
  • Pobudza zmysły
  • Zwiększa aktywność ruchową

Jakie są potencjalne właściwości lecznicze psylocybiny?

Ta substancja psychoaktywna zdobywa coraz większą popularność ze względu na swoje potencjalne zastosowanie terapeutyczne. Badania wskazują na jej możliwe korzyści w leczeniu zaburzeń psychicznych, takich jak depresja czy PTSD. Mimo że jest nielegalna w wielu państwach, zainteresowanie medycznym użyciem pod kontrolą rośnie.

Czy psylocybina jest bezpieczna i nietoksyczna?

Psylocybina jest uznawana za substancję o niewielkiej toksyczności. Badania wykazują, że wiąże się z minimalnym ryzykiem uzależnienia i nie powoduje poważnych skutków ubocznych. Mimo to, warto pamiętać o możliwości wystąpienia „bad trips”, które mogą wywołać lęk oraz panikę. Dlatego korzystanie z psylocybiny powinno odbywać się w bezpiecznym otoczeniu.

Jakie są różnice i podobieństwa między psylocybiną a innymi substancjami psychodelicznymi?

Psylocybina i inne psychodeliki, takie jak LSD, DMT, meskalina, ibogaina oraz salwinoryna A (zawarta w szałwi wieszczej) odznaczają się odmiennymi efektami oraz mechanizmami działania. Mimo że wszystkie oddziałują na sposób postrzegania świata i emocje użytkowników, każda z tych substancji wyróżnia się swoistymi właściwościami chemicznymi i potencjałem terapeutycznym.

Przejdźmy do szczegółowego porównania psylocybiny i innych psychodelików.

1. Psylocybina a LSD

Psylocybina i LSD to dwa psychodeliki, które różnią się zarówno źródłem, jak i działaniem. Psylocybina pochodzi z grzybów, natomiast LSD jest związkiem chemicznym stworzonym syntetycznie.


Obie te substancje oddziałują na receptory serotoninowe w mózgu. Jednakże LSD szybko zwiększa tolerancję tych receptorów, co może sprawić, że konieczne będą wyższe dawki przy dłuższym stosowaniu.

Przyjmowanie psylocybiny często prowadzi do głębokiej analizy emocji oraz myśli, podczas gdy LSD oferuje intensywne doznania, które mogą trwać nawet 12 godzin. Efekty działania psylocybiny zaczynają się po około 40 minutach i utrzymują się do 6 godzin, a jednocześnie są mniej wizualne niż te wywołane przez LSD.

Te różnice czynią każdą z substancji użyteczną w innych kontekstach terapeutycznych lub badawczych:

  • Psylocybina wspomaga terapię dzięki możliwości introspekcji i refleksji nad własnymi doświadczeniami życiowymi.
  • Długotrwałe działanie LSD może być trudnością dla niektórych osób podczas sesji terapeutycznych.

2. Psylocybina a DMT

Psylocybina i DMT to psychodeliki, które oddziałują na percepcję rzeczywistości poprzez receptory serotoninowe w mózgu, jednak różnią się pod względem czasu działania oraz intensywności efektów.


DMT (zawarte w ajałasce) charakteryzuje się szybkim, lecz krótkotrwałym działaniem – trwa zaledwie od 15 do 30 minut i potrafi wywołać niezwykle intensywne wizje oraz mistyczne doświadczenia. Przyciąga to osoby pragnące szybko przeżyć odmienne, głębokie stany świadomości – które są typowym doświadczeniem podczas ajałaski.

Z kolei psylocybina działa znacznie dłużej, bo od 4 do 6 godzin, co umożliwia spokojniejsze i bardziej refleksyjne przeżycia.

Osoby jej używające mają więcej czasu na wnikliwą analizę swoich emocji i myśli, co czyni ją wartościową w kontekście terapeutycznym.

3. Psylocybina a meskalina

Psylocybina i meskalina to psychodeliki, które różnią się zarówno pochodzeniem, jak i działaniem. Meskalina, której źródłem są kaktusy takie jak peyotl, charakteryzuje się dłuższym działaniem oraz bardziej intensywnymi efektami wizualnymi.


Natomiast psylocybina, jak już wiemy obecna jest w grzybach halucynogennych i oferuje głębsze doświadczenia emocjonalne. Obie te substancje znajdują zastosowanie w kontekstach duchowych oraz terapeutycznych.

Grzyby halucynogenne mogą działać do 6h, podczas gdy efekty meskaliny mogą działać nawet do 12h (chociaż kumulacja najsilniejszych doznań trwa około godzinę).

4. Psylocybina a ibogaina

Psylocybina i ibogaina to dwa odmienne psychodeliki, które mają różnorodne zastosowania oraz efekty.

Ibogaina jest badana głównie w kontekście stosowania w leczeniu uzależnień i potrafi wywołać intensywne przeżycia przypominające „reset” umysłu.


Jej działanie trwa dłużej niż efekt psylocybiny, co czyni terapię z jej udziałem bardziej skomplikowaną.

Psylocybina, obecna w grzybach halucynogennych, wykorzystywana jest do introspekcji oraz rozwoju duchowego. Zapewnia spokojniejsze doświadczenia, sprzyjając refleksji nad życiem.

Stosowanie ibogainy wymaga profesjonalnej opieki ze względu na jej intensywność i długość działania.

5. Psylocybina a salwinoryna A

Psylocybina obecna w grzybach halucynogennych i salwinoryna A – składnik szałwi wieszczej (Salvia divinorum), to dwa różne psychodeliki, z których każdy posiada swoje specyficzne właściwości. Czy spodziewałeś się, że szałwia ma działanie narkotyczne?!


Psylocybina oddziałuje na percepcję oraz emocje przez okres od 4 do 6 godzin. Działa poprzez receptory serotoninowe w mózgu, co sprzyja introspekcji i refleksji nad przeżyciami.

Z kolei działanie salwinoryny A skupia się na receptorze kappa-opioidowym, wywołując krótkie, ale intensywne wizje. Efekty tej substancji są wyjątkowo szybkie i intensywne, trwając jedynie kilka minut (maksymalnie do godziny).

  • Psylocybina zdobywa uznanie dzięki możliwości głębokiej analizy emocjonalnej podczas dłuższych sesji terapeutycznych.
  • Salwinoryna A oferuje błyskawiczne i silne doświadczenia, które mogą być cenne w eksperymentalnych badaniach nad świadomością.
  • Doznania które oferuje szałwia wieszcza są bardzo intensywne. Może ona spowodować utratę koordynacji fizycznej, niekontrolowany śmiech, zmiany percepcji oraz wizje. Użytkownik może mieć uczucie wpadania w tunel, latania, pływania lub wirowania, albo bycia pod ziemią lub pod wodą, czy nawet bycia w innym czasie. Może mu się też wydawać, że jest przedmiotem (np. krzesłem).
  • Narkotyk Salvia stosowany przewlekłe może wywoływać zaburzenia psychotyczne, depresyjne i kardiologiczne.


Co ciekawe, w miarę użytkowania szałwii rozwija się tolerancja odwrotna, co oznacza, że jej działanie staje się mocniejsze, co odróżnia ją od wielu innych substancji psychoaktywnych. Uważa się, że ta roślina nie uzależnia, a ponadto może być skuteczna jako substancja zmniejszająca głód opiatowy. Może też pomagać w walce z uzależnieniem od kokainy lub innych stymulantów.

6. Psylocybina a MDMA

MDMA, znane także jako ecstasy, oddziałuje na układ serotoninowy (podobnie jak psylocybina), ale nie jest klasyfikowane jako typowy psychodelik. Ma ono właściwości stymulujące i empatogenne.

Substancja ta wzmacnia uczucia bliskości i empatii oraz wywołuje euforię, jednak nie prowadzi do zmian percepcyjnych ani głębokich halucynacji, w odróżnieniu od LSD czy psylocybiny.