“Magiczne grzybki”, “grzybki halucynki” – to potoczne nazwy grzybów psylocybinowych. Są one znane ludzkości od tysięcy lat i od zarania dziejów były zażywane ze względu na swoje zdolności do wywoływania halucynacji i euforycznych stanów psychotycznych. Czy jednak działanie grzybów halucynogennych jest takie, jak się powszechnie uważa? Co jeszcze należy wiedzieć o tych ciekawych organizmach? 

Czym są grzyby psylocybinowe?

Grzyby halucynogenne to grzyby uprawiane przez człowieka oraz występujące dziko w naturze. Zawierają one naturalne substancje o właściwościach psychoaktywnych (psylocybinę i psylocynę). Choć ludzkość od zarania dziejów wiedziała o halucynogennym działaniu grzybów, to sama psylocybina została po raz pierwszy wyizolowana w latach 60. XX w. przez Alberta Hofmanna.

Jaki jest dokładny wpływ wspomnianych substancji na działanie organizmu człowieka? Psylocyna i psylocybina mają podobną strukturę do dietyloamidu kwasy lizergowego (LSD) i bywają nazywane “naturalnym LSD” (należy jednak podkreślić, że działanie naturalnych substancji jest dużo słabsze od działania syntetycznego LSD). Wchłanianie psylocybiny następuje już w błonach śluzowych jamy ustnej. Organizm ludzki metabolizuje ją następnie do psylocyny, która najprawdopodobniej oddziałuje na receptory serotoninowe (5-HT) ośrodkowego układu nerwowego, co może prowadzić do osiągnięcia doświadczenia psychodelicznego.

Grzyby psylocybinowe – rodzaje

Grzybki halucynogenne występują w naturze prawie na całym świecie. Wyróżnia się ponad 180 gatunków grzybów psylocybinowych, a pośród najlepiej rozpoznawalnych wymienić można gatunki:

  • łysiczka kubańska (psilocybe cubensis)
  • łysiczka meksykańska (psilocybe mexicana)
  • łysiczka lancetowata (psilocybe semilanceata) – jeden z trzech gatunków grzybków halucynogennych występujących w całej Polsce. Co ciekawe, psylocybina występująca w łysiczce lancetowatej może zostać wyekstraktowana do stanu płynnego.

Grzyby halucynogenne – zastosowanie i efekty zażycia

Grzybki psylocybinowe mogą być przez człowieka spożywane doustnie lub palone, po wymieszaniu z tytoniem lub konopiami. Spożywanie grzybów psylocybinowych może powodować doznania psychotyczne o różnym nasileniu. W dawnych czasach nazywane były nawet “świętymi ziołami”, gdyż służyły do osiągania doświadczenia psychodelicznego, mylonego z doświadczeniami duchowymi.

Jakie efekty może wywołać spożywanie grzybów psylocybinowych? Tak naprawdę, ich spożycie zawsze będzie prowadzić do wystąpienia indywidualnych objawów. Najczęściej grzyby halucynogenne wywołują zaburzenia percepcji, wyostrzenie zmysłów, zniekształcenia wizualne (określane przez wielu jako halucynacje) i zmianę widzenia kolorów, zmienność myśli. Po zażyciu grzybów halucynogennych występują także efekty fizyczne (m.in. lekkie zawroty głowy, uczucie zimna, rozluźnienie mięśni. Efekty po spożyciu grzybów utrzymują się od 4 do 6 godzin.

Obecnie naukowcy badają potencjał grzybów psylocybinowych pod kątem leczenia pacjentów z chorobami psychicznymi, w tym – depresją lekooporną. Pierwsze wyniki badań są obiecujące i wskazują, że odpowiednie dawki psylocybiny są skuteczniejsze niż konwencjonalne leczenie farmakologiczne. Grzyby zawierające psylocybinę mogą także okazać się rewolucją w leczeniu uzależnień.

Grzyby halucynogenne – dawkowanie

Szacuje się, że dla osiągnięcia stanów psychotycznych należy spożyć od 10 do 18 mg psylocybiny. Przyjmuje się, że 1 g suszu z grzybów halucynogennych zawiera około 10-20 mg, choć rzeczywista ilość substancji może być trudna do oszacowania i odmienna dla każdego grzyba. Dlatego odurzanie się grzybami niesie ze sobą spore ryzyko, zwłaszcza że jednorazowe spożycie powyżej 4 g może prowadzić do bardzo nieprzyjemnych doznań.

Badacze uważają, że niskie dawki psylocybiny mogą pozytywnie oddziaływać na mózg bez wywoływania stanów psychotycznych, co daje nadzieję na skuteczną metodę leczenia zaburzeń psychicznych. 

Grzyby halucynogenne – zagrożenia

Zagrożenia nie są związane tylko, z tym że nigdy nie wiemy jaka dokładna dawka psylocybiny znajduje się w grzybach halucynogennych. Na ostateczne działanie grzybów wpływ mają predyspozycje osobowościowe i czynniki środowiskowe. Choć zazwyczaj substancje zawarte w grzybie wywołują rozluźnienie, euforię, to u niektórych osób (cierpiących np. na problemy psychiczne) mogą wywoływać stany negatywne.

O czym należy pamiętać?

Rekreacyjne spożywanie grzybów o działaniu psychoaktywnym jest w Polsce prawnie zabronione. Możliwy jest jedynie zakup specjalnych zestawów zawierających substrat przerośnięty grzybnią – są to tzw. growkity. Growkity mogą służyć wyłącznie do celów badawczych, a same grzyby halucynogenne, w świetle prawa, nie mogą być z nich hodowane.